-Εικόνα του Floris van Breugel-

Η ολάνθιστη φύση φόρεσε τα ζωηρά της χρώματα και λούστικε τις γαργαλιστικές ευωδιές της. Όλα εκεί έξω κινούνται ακατάπαυστα. Εκτός από εμένα τον άνθρωπο. Η ροή της πολυάσχολης καθημερινότητας μου ξαφνικά σταμάτησε. Αποτραβήχτηκα από τα δρώμενα και περιορίστηκα μέσα σ’ ένα χώρο που ονομάζω “σπίτι μου”. Εδώ όπου τώρα ζω υπάρχει ένας άλλος ρυθμός, αντίθετος από αυτόν που γνώριζα. Ένας αργός ρυθμός που μου αλλάζει την αίσθηση του χρόνου. Η βραδύτητα του δημιουργεί μέσα μου την αίσθηση της ακινησίας και του κενού. Είναι σοκαριστικά πρωτόγνωρο βίωμα. Αυτή η βίαιη αφαίρεση του ενδύματος της εξωτερικής μου ζωής με προκαλεί να θυμηθώ με τον πιο ωμό τρόπο τη φύση μου, από τι εγώ ο άνθρωπος είμαι φτιαγμένος.

Σκέφτομαι πως για μένα ζωή σήμαινε να κοιτώ πάντα προς τα έξω. Αντλούσα από τη φύση και τον κόσμο ό,τι μπορούσε να μου δώσει, θρέψη, φροντίδα, κράτημα, καταφύγιο, εξέλιξη. Βέβαια, γνώριζα πως αυτή η μεγάλη πηγή έχει και μια άλλη όψη η οποία χαρακτηρίζεται από τη φθορά, την καταστροφή, το θάνατο. Όμως, την ένιωθα πάντα μακρινή. Ό,τι καταστροφικό εκδηλωνόταν, μεγάλο ή μικρό, το βίωνε κάποιος άλλος και όχι εγώ. Λες και εγώ δεν είμαι μέρος της φύσης και του κόσμου. Ίσως, αυτό να οφείλεται στο ότι μεγαλώνοντας έχω διδαχτεί να αποφεύγω την απώλεια αλλά και κάθε σκέψη ή συναίσθημα που παραπέμπει εκεί. Μου έχει περαστεί ότι ο θάνατος είναι κάτι βλαβερό.

Όσο παράδοξο και αν ακούγεται, γενιές και γενιές τώρα ο άνθρωπος παλεύει με τη θνητότητα του με κάθε τρόπο και κόστος. Από μικρός, θυμάμαι να βλέπω γύρω μου ανθρώπους να προσπαθούν ασταμάτητα να αποκτήσουν πάσης φύσεως πράγματα, από τα πιο βασικά όπως φαΐ, στέγη, δουλειά, παιδιά, μέχρι τα πιο εκλεπτυσμένα όπως μόρφωση, αναγνώριση, πλούτο, δόξα, εξουσία. Κατάλαβα ότι ζωή σημαίνει να έχω, από τη μια πράγματα και από την άλλη μια ταυτότητα που να με ορίζει εκεί έξω. Έτσι και εγώ, από πολύ νωρίς ξεκίνησα να κάνω σχέδια για μια καλή και ασφαλή ζωή απέναντι στην πρόσκαιρη φύση μου.

Όλα αυτά τα χρόνια δούλευα σκληρά, με επιμέλεια και επιμονή για να χτίσω αυτό που είμαι και να έχω αυτή τη ζωή σήμερα. Τώρα, καλέστηκα να αφήσω ό,τι έχω και να απομακρυνθώ από τη σκηνή του κόσμου. Υποχρεώνομαι να γίνω αφανής και να σταματήσω κάθε εξωτερική δράση. Είναι συγκλονιστικό να κρατώ στα χέρια μου άδειο το ένδυμα της ταυτότητας μου, τους ρόλους και τα στοιχεία που μου έδιναν υπόσταση. Πόσο εύκολα τελικά πέφτει αυτό το οίκημα για το οποίο ξόδεψα χρόνια για να στήσω. Πρώτη φορά νιώθω το θάνατο να ορθώνει μεγαλόπρεπα την παρουσία του δίπλα μου και να απαιτεί να πάρει την υγεία μου, τις καταξιώσεις μου, τη δουλειά μου, τα υπάρχοντα μου, την οικογένεια μου, τους φίλους μου, αυτό που είμαι, όλα όσα έχω.

Πρώτη φορά βιώνω το θάνατο, ενώ ακόμα ζω. Καταβάλλομαι από τρόμο γιατί μ’ έχει ξεγυμνώσει. Νιώθω μοναξιά, σύγχυση, οργή, παγίδευση, θλίψη, αντίσταση. Βλέπω ότι αυτή η γύμνια φανερώνει πόσο μονόπλευρα έχω αναπτυχθεί. Με κάνει να γυρίσω τα μάτια προς τα μέσα και να δω το άλλο μέρος της φύσης μου που έχω παραμέλησει. Είναι αυτή η πτυχή η εσωτερική ή αλλιώς ψυχική, που δεν φαίνεται στον έξω κόσμο. Μόνο εγώ έχω πρόσβαση σε αυτήν γιατί είναι η γη πάνω στην οποία ουσιαστικά πατώ.

Είναι εκείνο το χώμα μέσα από το οποίο γεννήθηκα και πάνω στο οποίο αναπτύσσεται το Είναι μου. Μένω έκπληκτος στη συνειδητοποίηση ότι είναι ένας παράλληλος χώρος με τον εξωτερικό κόσμο που για χρόνια είμαι εστιασμένος. Η θέα όλων όσων υπάρχουν εκεί μέσα μου προκαλεί ανατριχίλα. Εκεί μέσα βλέπω τις προγονικές μου ρίζες, όλα τα στοιχεία που έχουν περάσει από προηγούμενες γενιές και έχουν διαμορφώσει εμένα. Βλέπω όλα τα βιώματα μου σκορπισμένα και ασύνδετα μεταξύ τους. Βλέπω όσα έχω απορροφίσει από τον έξω κόσμο. Όσα δεν αποδέχομαι για μένα και επίμονα προσπαθώ να αλλάξω δίχως να ξέρω τι πραγματικά είναι. Όλα εκείνα τα οποία ποτέ δεν έχω πλησιάσει, κυρίως τον εγωκεντρισμό μου. Μα όλα είναι μπλεγμένα μεταξύ τους σαν μια μάζα που αποτελείται από ωφέλιμη τροφή και βρωμιά.

Νιώθω θυμό και απόγνωση. Πως γίνεται να είμαι τόσο αφελής, να πασχίζω να συντηρώ το οικοδόμημα μιας ταυτότητας που ο άνεμος μπορεί να καταστρέψει σε μια στιγμή; Πως γίνεται να μην έχω φροντίσει στην εσωτερική μου γη να μπει ο θεμέλιος λίθος της ψυχικής ωριμότητας και της συνειδητής ζωής; Πως γίνεται να μην υποψιαστώ ότι η πραγματική Ζωή δίνεται από το εσωτερικό κάνοντας με να αποδεχτώ τη θνητότητα μου και κάθε εφήμερο εκεί έξω;

Θυμάμαι τα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη “Να πεθαίνεις κάθε μέρα. Να γεννιέσαι κάθε μέρα. Ν’ αρνιέσαι ό,τι έχεις κάθε μέρα”.

Καταλαβαίνω ότι αν πραγματικά επιθυμώ να γίνω ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος χρειάζεται να εστιαστώ εσωτερικά και κάνω διαλογή της ωφέλιμης τροφής από τη βλαβερή. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να απαρνηθώ τον έξω κόσμο. Αλλά να επαναπροσδιορίσω το ποιος είμαι επιλέγοντας συνειδητά να χτίσω το σπίτι μου πάνω στον στέρεο λίθο της Ουσίας μου και από εκεί να δρω προς τα έξω, στην σκηνή του κόσμου. Μόνο έτσι θα μπορώ να αρνούμαι ό,τι έχω κάθε μέρα, να μην θεωρώ ότι μου ανήκει, να μην ταυτίζομαι. Μόνο τότε θα μπορώ να αναγνωρίσω ότι ο θάνατος είναι μέρος της μεταμορφωτικά αρχέγονης ροής των πραγμάτων. Μόνο τότε θα μπορώ να αφεθώ στη διδαχή αυτής της ροής δίχως να φοβάμαι ότι θα χαθώ.

 

 

——————————–

Το κείμενο είναι εμπνευσμένο από την παράξενη περίοδο που διανύουμε με αφορμή την πανδημία του Covid-19.

 

Βιβλιογραφία

Καζαντζάκης, Ν. (2014). Ασκητική [Salvatores Dei]. Αθήνα: Εκδόσεις Καζαντζάκη.